İlaç sektöründe kişilerin rızası dışında deneysel araştırmalar için kullanıldığının ortaya çıkması ile bu hadisenin başlı başına bir insanlık suçu olduğunu  ifade eden Hasta Hakları Aktivistleri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Av. Emine Betül Ayaz  “insanlar üzerinde rıza dışı ilaç araştırması yapılması hukuki, ahlaki ve vicdani açıdan bir ihlaldir” dedi.

Olumsuz sonuçlar ile sürekli gündeme gelen kobaylık haberlerinin kamuoyunu huzursuz ettiğini belirten Av. Ayaz açıklamasında şunları belirtti; 

Son olarak İngiliz Gazetesi The Independent’ın ilaç firmalarının Türkiye’de dört yıl içinde yaptıkları 716 klinik deneyde Türkler’in kobay olarak kullanıldığı ve 893 kobayın öldüğü yönündeki iddialarının ulusal ve dış basında yer alması, ilaç araştırmalarında deneklerin rızasının alınıp yeterince bilgilendirilmediği ve muhtemel sonuçlar konusunda gerekli önlemlerin alınmadığı yönünde toplumda ciddi kuşkulara neden olmuştur.

Kişilerin en temel hakkı olan yaşam özgürlüğü ve vücut bütünlüğünün ihlaline dönük bu adımların hukuken cezai müeyyidesinin de bulunduğu göz ardı edilmektedir. Kaldı ki Türk Ceza Kanunun 90. Maddesi bu konuyu hükme bağlamış ve belli ilke ve prensiplere uyulmadan insanlar üzerinde yapılacak deneysel araştırmaların kanunen suç olduğunu açıkça belirtmiştir. Özellikle sözkonusu maddenin (f) bendinde belirtilen “Deneyle varılmak istenen amacın, bunun kişiye yüklediği külfete ve kişinin sağlığı üzerindeki tehlikeye göre daha ağır basması”  hükmü bu araştırmalarda önemsenmemekte ve ilaç sektöründeki pazarlamacı anlayışın gelişmesi dolaylı olarak desteklenmektedir.

Bununla beraber Sağlık Bakanlığının piyasadan toplatma kararı verdiği birçok ilacın etkinliği ve faydası konusunda yeterli araştırmaların ve yasal gerekliliklerin tam olarak yerine getirilmediği de anlaşılmaktadır. Hastanelerdeki bazı hastalar üzerinde İlaç Klinik Araştırmaları Etik Kurullarından onay alınmamış birçok ilacın denenerek hastaların rızaları dışında kobay olarak kullanıldığı ancak bu durumun hastalara hastalığın tedavisi konusunda zaruri bir durum gibi sunulması da derneğimize gelen şikayetler arasında yer almaktadır.

İlaç sektöründe yaşanan skandalların takip edilerek gereğinin yapılması, tüm yasal prosedüre rağmen sorumsuzca yapılan deneyler sonunda mağdur olmuş kişilerin hak arayışlarında bizzat devlet tarafından muhatap alınarak mağduriyetlerinin giderilmesi ve ilaç konusunda yapılan deneysel araştırmaların titiz bir şekilde denetlenmesi için atılacak adımların aciliyet gerektirdiğini kamuoyuna bildiririz.